زيست پايه هفتم

به نام خدا

ويژگي هاي موجودات زنده را نام ببريد.

ويژگي­هاي موجودات زنده عبارتند از :

1-    تغذيه

2-    رشد

3-    توليد مثل

4-    تنفس ياخته­اي

5-    تحريك پذيري

6-    حركت

هدف از تغذيه چيست؟

هدف از تغذيه:

فراهم كردن مواد اوليه لازم براي رشد و نمو و تامين انرژي لازم براي فعاليت هاي حياتي

منظور از رشد چيست؟

منظور از رشد:

1-    رشد ابعادي (در جانداران تك ياخته اي انجام مي شود).

2-    رشد تعدادي (در جانداران پرياخته اي انجام مي شود).

اختصاصي ترين ويژگي موجود زنده توليد مثل مي باشد كه در طي آن فردي مشابه به وجود مي آيد.

هدف از توليد مثل چيست؟

هدف از توليد مثل:

1-    بقاي نسل

2-    تكامل موجودات زنده

3-    تداوم حيات

دليل انجام تنفس ياخته اي چيست، توضيح دهيد.

دليل انجام تنفس ياخته اي آزاد سازي انرژي موجود در مواد غذايي هستش. فرقي نداره كه براي تنفس به اكسيژن نياز داشته باشه يا به مواد شيميايي (بي هوازي).

تحريك پذيري را توضيح دهيد.

همه موجودات زنده در مقابل عوامل مختلف عكس العمل نشان مي دهند مانند آفتابگردان كه به طرف خورشيد مي چرخد كه به اين ويژگي تحريك پذي مي گويند.

دلايل حركت موجودات زنده چيست؟

دلايل حركت موجودات زنده:

1-    فرار از خطر

2-    يافتن غذا

3-    نقل مكان از جايي به جاي ديگر

سلول چيست؟

كوچكترين واحد ساختمان و كار بدن جانداران را سلول يا ياخته مي گويند. به عبارتي ياخته را واحد ساختار و عمل در موجودات زنده مي نامند. بدن انسان از هزاران ميليارد ياخته ساخته شده است.

شكل ياخته ها متناسب با چيست؟

شكل ياخته ها متناسب با نوع كار آنها است.

واحد اندازه گيري ياخته ها چيست؟

معمولا ياخته ها را با ميگرون اندازه گيري مي كنند.

اندازه ياخته باكتري ها را بگوييد.

اندازه ياخته باكتري، كه جز كوچكترين ياخته ها مي باشد؛ بين 1 تا 10 ميكرون است.

بزرگي يك جاندار به چه چيزي بستگي دارد؟

در بدن جانداران هر چه سلول فعالتر باشد ريزتر است و هر چه تنبل تر باشد درشت تر است.

سه شباهت اصلي ياخته ها را نام ببريد؟

شباهت ياخته ها:

1-    هسته

2-    سيتوپلاسم

3-    غشاي ياخته

غشا چيست؟

اطراف همه ياخته ها را پرده اي نازك به نام غشا (غشاي پلاسمايي يا غشاي ياخته اي) پوشانده است.

اساس نظريه ياخته را نام ببريد.

اساس نظريه ياخته:

1-    بدن تمام موجودات زنده از يك يا تعدادي ياخته ساخته شده اند.

2-    ياخته كوچكترين واحد سازنده بدن موجودات است كه تمامي فعاليتهاي موجود زنده درون ياخته ها انجام مي شود.

3-    هر ياخته از تقسيم ياخته هاي ديگر به وجود مي آيد.

4-    ياخته ها اطلاعات ضروري براي تنظيم فعاليتها را در خود ذخيره دارد و آن را به ياخته هاي جديد منتقل مي كنند.

وظايف غشا چيست؟

وظايف غشا:

1-    حفاظت از ياخته

2-    كنترل ورود و خروج مواد به ياخته

آيا غشاي ياخته همانند صافي عمل مي كند؟ چرا؟

غشاي ياخته همانند صافي عمل نمي كند. يعني مواد را بر اساس اندازه عبور نمي دهد. بلكه اين غشا توانايي انتخاب دارد (نفوذپذيري انتخابي) غشاي ياخته اي انتخاب مي كند كه چه موادي وارد يا خارج ياخته شوند و چه موادي وارد يا خارج ياخته نشوند.

ساختار غشا چگونه است؟

ساختار غشا:

غشاي ياخته، پوشش دو لايه و نازگي از جنس چربي (ليپيد) است كه مولكول هاي درشت پروتئيني و مقدار بسيار كمي مواد قندي در آن وجود دارد.

راه هاي عبور مواد از غشا را نام  ببريد؟

راههاي عبور مواد از غشا:

1-    انتشار

2-    اسمز

انتشار چيست ؟

انتشار معمولي ترين عبور مواد از غشاء ياخته به درون ياخته است. كه انتشار حركت مولكول هاي يك ماده از جايي پر تراكم به جايي كم تركم است.

اسمز چيست؟

پديده اسمز نوع خاصي از انتشار است اب از طريق اسمز به درون ياخته وارد و يا خارج مي شود. در

اسمز مولكول هاي آب از محيط با غلظت كم مواد به محيطي كه غلظت مواد بيشتر است.حركت مي كند

اين غشا داراي نفوذ پذيري انتخابي است.

تورژسانس چيست؟

ورود مولكول هاي آب از طريق اسمز به درون ياخته كه باعث متورم شدن ياخته مي شود را

تورژسانس مي گويند. وقتي ياخته ها در محيطي رقيق قرار مي گيرند آب جذب مي كنند و متورم ميشوند

پلاسموليز چيست؟

به عمل كوچك شدن ياخته در اثر از دست دادن آب و پلاسيده شدن ان پلاسموليز مي گويند  (اگر اين

عمل ادامه پيدا كند ياخته مي ميرد)

انتقال فعال چيست؟

هنگامي كه در انتقال ماده اي از طريق غشاي ياخته اي انرژي مصرف شود به ان انتقال فعال مي گويند.

مانند: انتقال يون پتاسيوم به داخل ياخته

ديواره ياخته اي چيست؟

ياخته گياهي علاوه بر غشاي ياخته اي در اطراف خود پوسته اي محكم نيز دارد كه آن را ديواره

ياخته اي مي نامند. اين ديواره از ماده اي به نام سلولوز ساخته شده است.

سيتوپلاسم چيست؟

سيتوپلاسم مايعي نسبتا غليظ است كه فضاي درون ياخته را پر نموده و تركيب اصلي ان آب و پروتِيين

محلول در آن است

ريبوزوم چيست؟

ريبوزوم ها اجزاي بسيار ريز و اندامك هاي دايمي ياخته هستند و در سيتوپلاسم يا روي شبكه

اندوپلاسمي ودر ميتو كندري قرار دارند.

وظيفه ريبوزوم ها چيست؟

وظيفه ريبوزوم ها مشاركت در پروتيين سازي است و دستور ساخت پروتيين را (DNA) صادر مي كنند.

دستور ساخت پروتيين را چه كسي مي دهد؟

DNA

شبكه هاي اندوپلاسمي را تعريف كنيد

مجموعه اي از كيسه ها لوله هاي باريم و منشعب مي باشند كه در سراسر سيتوپلاسم كيشيده شده اند.

وظيفه شبكه اندوپلاسمي چيست؟

شبكه اندوپلاسمي را را مي توان راه هايي براي ساخت و ذخيره و انتقال مواد در ياخته دانست

( شبكه ارتباطي و حمل مواد در ياخته دانست)

شبكه ها اندوپلاسمي چند نوع است

شبكه هاي اندو پلاسمي دو نوع است:

1-شبكه اندو پلاسمي زبر

2-شبكه اندوپلاسمي صاف

شبكه اندوپلاسمي زبر چيست؟

شبكه اندو پلاسمي زبركه روي اين شبكه هاي اندوپلاسمايي دانه هايي كه همان ريبوزوم ها  هستند قرار دارند.

شبكه اندوپلاسمي صاف چيست؟

شبكه هاي اندوپلاسمي صاف همان لوله هاي باريك و منشعب كه روي ان ها ريبوزومي وجود ندارد و

وظيفه شبكه اندوپلاسمي صاف چيست؟

وظيفه ان ساخت موائ مانند اسيد هاي چرب و كلسترول و... مي باشد. و وظيفه ديگر آن سم زدايي و

ذخيره كلسيم و تنظيم قند ازاد شده از كبد خون است.

 سانتريول چيست؟

درياخته جانوري و بعضي از ياخته هاي گياهي ابتدايي ( مثل خزه ها و سرخس ها ) در نزديكيه هسته

دو لوله كوچك عمود بر هم ديده مي شود كه ان ها را سانتريول مي نامند. كه به شكل استوانه است.

و جدار هر يك از ان ها از 9 دسته 3 تايي لوله هاي نازك ساحته شده است.

وظيفه سانتريول چيست ؟

وظيفه آن تشكيل دوك تقسيمو دخالت در تقسيم ياخته اي است.

پلاست چيست؟

اندامكي است كه در ياخته هاي  گياهي وجود دارد. اما در ياخته هاي جانوري يافت نمي شود.

درون اين اندامك ها وغشا هايي به شكل كيسه هاي منظم و چين خورده قرار دارد كه محتواي كلروفيل

هستند كه به آن ها كلروپلاست مي گويند.

انواع پلاست ها را نام ببريد؟

1-    پروتيوپلاست  داراي پروتيين

2-    كلروپلاست ( سبزديسه)            داراي كلروفيل

3-    اميلوپلاست             داراي نشاسته

4-    اليوپلاست              داراي چربي

مقايسه ياخته هاي گياهي و جانوري را بنويسيد؟

شباهت ها

1-هر دو داراي غشاي ياخته ي و هسته هستند.

2-بسياري از اندامك ها درون سيتوپلاسم در هر دو مشابه است. مثل: ميتوكندري و دستگاه گلژي و

شبكه اندوپلاسمي و...

تفاوت ها

1- ياخته هاي گياهي داراي ديواره اي به نام ديواره ياخته هستند كه شكل منظمي به ياخته مي دهند

در حالي كه ياخته هاي جانوري فاقد اين ديواره هستند

2- ياخته هاي گياهي داراي كلروپلاست هستند در حالي كه ياخته هاي جانوري پلاست ندارند

3- ياخته هاي گياهي بر خلاف ياخته هاي جانوري داراي واكويل درشت مركزي هستند.

5-    نمونه اي از سلول هاي گياهي             سلول هاي اوندي و روپوست و نگهبان روزنه و...